Warszawskie obchody XI Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu

[:pl]

Obchodzimy dzisiaj dzień także tych, którzy ginęli tu, w Warszawie – bohaterów getta, broniących prawa do własnego życia, do życia własnego narodu. Ale też mówimy i pamiętamy o tych, którzy pomagali, którzy sprzeciwiali się temu bestialstwu – powiedziała premier Beata Szydło podczas uroczystości pod pomnikiem Bohaterów Getta, którą z okazji XI Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu zorganizowała Fundacja Shalom. 

 My dziś jesteśmy w obowiązku świadczyć pamięć o tamtych czasach – podkreśliła premier. Musimy głośno wołać, że każdy człowiek niezależnie od tego jakiego jest wyznania, jakiej narodowości, jakiego stanu, jakie ma upodobania, jakie są jego cele, marzenia ma prawo do realizowania własnych zamierzeń. Ma prawo, by istnieć. Naszym obowiązkiem jest przekazywać pamięć i prawdę kolejnym pokoleniom. Nie bójmy się mówić o historii. Bądźmy świadkami pamięci.

Beata Szydło urodziła się w Oświęcimiu. Jej rodzina została wysiedlona z Harmęż. Babcia razem z koleżankami nosiła żywność pod bramę obozu Auschwitz-Birkenau. Dumny naród żydowski nie dał się zniszczyć. Powstał. Naród polski razem z narodem żydowskim i wszyscy ci, którzy oddali życie w tych strasznych czasach, powinniśmy dbać o to, by budować przesłanie pokoju na świecie. Pamiętajmy o bohaterach, pamiętajmy o zwykłych ludziach, którzy chcieli po prostu żyć. Mówmy o nich głośno. Zróbmy wszystko, by nigdy nikt nikomu już marzeń nie odbierał – zaapelowała premier.

Uroczystość zgromadziła licznie przybyłych mieszkańców Warszawy oraz reprezentantów władz państwowych i samorządowych, ambasad, organizacji społecznych i wyznaniowych, którzy wygłosili przemówienia oraz złożyli wieńce pod pomnikiem. Oprócz Prezes Rady Ministrów w uroczystości wzięli udział także m.in. wiceprezydent Warszawy Włodzimierz Paszyński, wiceambasador Izraela w Polsce Ruth Cohen-Dar oraz Zygmunt Rolat.

Włodzimierz Paszyński zastępca prezydent miasta stołecznego Warszawy podczas uroczystości odczytał list od prezydent Hanny Gronkiewicz-Waltz: Zagłada odmieniła obraz świata i postawiła pod znakiem zapytania pojęcie człowieczeństwa w takim wymiarze, w jakim było ono przez wieki rozumiane w kulturze europejskiej. Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu został ustanowiony jako memento dla kolejnych pokoleń. Składając w tym symbolicznym miejscu kwiaty wyrażamy sprzeciw wobec wszelkich aktów agresji, nienawiści rasowej i religijnej.

Na naszych barkach spoczywa odpowiedzialność wobec przyszłych pokoleń – powiedziała Ruth Cohen-Dar, wiceambasador Izraela. Musimy uczynić wszystko, by chronić pamięć, by nie powtórzyło się to już nigdy więcej. Pamięć o Szoa pozostanie zawsze z nami. Pamięć bolesna i realna. Ona pobrzmiewa na chodnikach dawnych gett, na milczących ulicach, gdzie kiedyś tętniło żydowskie życie. Zagłada musi stanowić wieczne ostrzeżenie dla całej ludzkości. Musimy ciągle stać na straży i bronić prawa do życia w godności. Wciąż są ludzie, którzy twierdzą, że obóz w Auschwitz nie istniał. W podróży do otwartego i sprawiedliwego społeczeństwa nie dotarliśmy jeszcze do celu. Każda z ofiar Holokaustu ma swoje imię i my jesteśmy tu, by mówić w ich imieniu.

Zygmunt Rolat, filantrop, Częstochowianin, wspominał prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który powiedział, że nie ma polskiej historii, bez historii polskich Żydów. Ta historia ma odbicie tutaj, w naszym muzeum Polin – podkreślił.

Gołda Tencer, założycielka Fundacji Shalom, dyrektor Teatru Żydowskiego, zaczęła od utworu w języku jidysz, w którym zginął żydowski naród. Po ludziach pomordowanych w gettach i obozach została garstka popiołu, grudka piasku przesypywana przez czas. Usta setek tysięcy dzieci żydowskich milczą na zawsze. Niektóre z tych nielicznych, które przeżyły, dają świadectwo prawdzie. Międzynarodowy Dzień Pamięci jest krzykiem żydowskich dzieci, matek i ojców; krzykiem zamordowanego narodu; krzykiem Romów, krzykiem Polaków i krzykiem wszystkich ofiar Holokaustu. 

Szmul Tencer, ojciec Gołdy Tencer, był więźniem Auschwitz, który na przedramieniu miał wytatuowany numer 128266.

Podczas uroczystości odczytano także przesłanie sekretarza generalnego ONZ, Ban Ki-moona oraz list marszałka sejmu RP. Przedstawiciele różnych wyznań zmówili modlitwę ekumeniczną, a podczas Apelu Pamięci odczytano imiona ofiar Zagłady.

Pamięć o ofiarach holokaustu można było również uczcić prywatnie – jak co roku, w oknach wielu domów o godz. 18 zapłonęły świece. Wirtualne „światło pamięci” można też było zapalić w Internecie. Tradycją warszawskich obchodów Dnia Pamięci jest również kursujący przez kilka godzin po Warszawie pusty tramwaj oznaczony gwiazdą Dawida. Zabytkowy tramwaj, przypominający mieszkańcom stolicy o ich dawnych żydowskich sąsiadach, którzy zginęli w obozach zagłady i w gettach, kursował w godzinach 12.00-18.00.

W ramach obchodów Dnia Pamięci, w Teatrze Żydowskim odbył się spektakl o ostatniej nocy Janusza Korczaka pt. Noc całego życia, w reżyserii Szymona Szurmieja.

Fot. Katarzyna Markusz, Janusz Paliwoda, Hanna Pałuba

[:]