Spotkanie wokół „Przewodnika po dawnym getcie warszawskim”
Muzeum Getta Warszawskiego zaprasza na spotkanie promocyjne wokół „Przewodnika po dawnym getcie warszawskim” autorstwa historyczki i przewodniczki Maszy Makarowej. Jak oprowadzić po miejscu, którego nie ma? Czy możliwy jest przewodnik po części Warszawy, która przestała istnieć wraz z ulicami, kamienicami, domami modlitwy oraz przede wszystkim z jej mieszkańcami? Czy historię tego, czego nie ma, mogą opowiedzieć upamiętnienia? Zaproszeni eksperci i ekspertki oraz autorka przewodnika porozmawiają na temat pamięci o getcie warszawskim i jego mieszkańcach, upamiętnień na tym terenie oraz o specyfice spacerów po terenie dawnego getta.
W czasie wydarzenia można będzie kupić „Przewodnik po dawnym getcie warszawskim” ze zniżką 15 %, w wersji polskiej i angielskiej.
Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 7/9
Wstęp wolny; liczba miejsc ograniczona, miejsca nie są numerowane
Wydarzenie towarzyszące zorganizowane przez Muzeum Getta Warszawskiego
Promocja książki, spotkanie z Małgorzatą Czyńską wokół książki „Julia Keilowa. Metaloplastyczka na nowe czasy”
Prowadzenie: Andrzej Pałys
(Wydawnictwo Marginesy, 2024)
Biografia przywracająca pamięć o Julii Keilowej – ikonie polskiego wzornictwa, wybitnej rzeźbiarce i metaloplastyczce.
W dwudziestoleciu międzywojennym projektowała dla największych polskich wytwórców platerów: Frageta, Norblina i braci Henneberg. Oszczędne w formie projekty Keilowej cieszyły się powodzeniem i znakomicie pasowały do modernistycznych wnętrz. Dzisiaj to ikony polskiego wzornictwa art déco, ale życiorys ich projektantki jest niemal nieznany. Małgorzata Czyńska rekonstruuje tę biografię.
Keilowa konsekwentnie budowała własną markę: w 1933 roku otworzyła prywatną pracownię metaloplastyki i stworzyła kilkaset różnych wzorów, które masowo powielano. Jej prace były prezentowane na wystawach światowych w Paryżu i Nowym Jorku. Projektując, operowała najprostszymi bryłami geometrycznymi: kulą, prostopadłościanem i stożkiem, a kształty jej przedmiotów odbiegały od zwyczajowych form. Do jej najsłynniejszych projektów należy cukiernica „Jabłko królewskie” dla Fabryki Wyrobów Srebrnych i Platerowanych J. Fraget. Tę błyskotliwą karierę przerwała wojna – zginęła w 1943 roku, najprawdopodobniej na warszawskim Pawiaku.
Andrzej Pałys – Absolwent Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Kurator, krytyk, kolekcjoner, antykwariusz, marszand. Za pracę poświęconą krytyce artystycznej w “Wiadomościach Literackich” otrzymał nagrodę im. Jana Józefa Lipskiego. Jego zainteresowania orbitują wokół dziewiętnasto- i dwudziestowiecznej kultury i sztuki zasymilowanych Żydów oraz nowoczesnego maranizmu. W przeszłości był kuratorem wystaw: “Sztuka czasów kryzysów”, “Rauchen verboten! Pali się!”, “Chora sztuka”. Flaneur, uczestniczący obserwator życia społeczno-kulturalnego. Publikował m. in. w “Przekroju”, “Lampie”, “Liberte”, “Dwutygodniku”. Niereformowalny miłośnik Skamandrytów i kotki Hani. Obecnie oddany fascynacji prozą Josepha Rotha.
Małgorzata Czyńska – dziennikarka, pisarka, historyczka sztuki, krytyczka dizajnu i kuratorka wystaw, stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Autorka m.in. Kobro. Skok w przestrzeń (2016, wyróżniona Górnośląską Nagrodę Literacką “Juliusz”) i Berezowska. Nagość dla wszystkich (2018). W 2020 roku nakładem Wydawnictwa Marginesy ukazały się jej Kobiety z obrazów, Kobiety z obrazów. Nowe historie (2021), Witkacy i kobiety (2022), Kobiety z obrazów. Polki (2022), Dwurnik – robotnik sztuki (2023).
Centrum Kultury Jidysz, ul. Andersa 15
Wstęp bezpłatny
Czytelnia Pisarzy Żydowskich – Mistrzowie czytają: fragmenty opowiadania Józefa Hena „Bokser i śmierć” w interpretacji KRZYSZTOFA GOSZTYŁY
Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 7/9
Wstęp po potwierdzeniu obecności – od 5 do 21 sierpnia w Biurze Festiwalowym, ul. Senatorska 35, tel. 453 065 511, 22 620 55 85 ;
liczba miejsc ograniczona, miejsca nie są numerowane
Wydarzenie transmitowane on-line na profilach Austriackiego Forum Kultury i Festiwalu Warszawa Singera na Facebooku
Przystanek Poezja: Śpiew stalowej furii , wiersze Chasi Kuperman i Berty Kling w przekładzie Joanny Degler z tomu „Moja dzika koza”
Akompaniament:
[Wydawnictwo Austeria]
 | Berta Kling – fragment wiersza – Toil Śpiew przełożyła Joanna Degler |
Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 7/9
Wstęp wolny; liczba miejsc ograniczona, miejsca nie są numerowane
Żydowski Salon Literacki: Premiera książki Grzegorza Gaudena „Polska Sprawa Dreyfusa. Kto próbował zabić prezydenta” z udziałem autora
Prowadzenie: Remigiusz Grzela
[Wydawnictwo: Agora]
5 września 1924 r. do Lwowa przyjeżdża prezydent RP Stanisław Wojciechowski, by otworzyć Targi Wschodnie. Po zawziętych walkach o Lwów, które Polacy i Ukraińcy stoczyli sześć lat wcześniej relacje między obydwoma narodami są bardzo wrogie. Policja polityczna w Warszawie jest przeciwna wizycie. Dobrze pamięta zamach sprzed trzech lat na Józefa Piłsudskiego przed lwowskim ratuszem. Strzelał – niecelnie – ukraiński student nacjonalista. Spodziewa się ostrej reakcji ukraińskiej. Lwów gwarantuje bezpieczeństwo prezydenta.
Tym razem tuż za powozem prezydenta pada bomba, która szczęśliwie nie wybucha a jedynie płonie. Zgromadzeni na miejscu widzowie w panice uciekają. Niemal natychmiast policja zatrzymuje studenta żydowskiego Stanisława Steigera. Jako sprawcę zamachu na prezydenta wskazuje go tancerka Teatru Wielkiego Maria Pasternakówna. Taki jest początek sprawy Steigera.
„Żydzi chcieli zabić Prezydenta!” – ogłosiła prasa narodowa. To zdanie stało się jedynym założeniem dochodzenia prowadzonego przez lwowskich śledczych, mimo tego, że do zamachu przyznała się Ukraińska Wojskowa Organizacja.
Steiger cudem uniknął rozstrzelania po pierwszym procesie w trybie doraźnym, który odbył się dziesięć dni po zamachu. Po roku spędzonym w areszcie doczekał drugiego procesu przed ławą przysięgłych i został ostatecznie uniewinniony.
100 lat po tamtych wydarzeniach Grzegorz Gauden na podstawie stenogramów procesowych, dokumentów archiwalnych i innych źródeł pokazuje pełny obraz „sprawy Steigera”, która obejmuje także dwa inne procesy karne. Ukazuje także jej wymiar międzynarodowy – włączone w nią zostały Berlin i Wiedeń.
Czynni we lwowskim wymiarze sprawiedliwości zażarci antysemici z pełną świadomością i determinacją parli do popełnienia zbrodni sądowej. Czytelnik ujrzy jak śledczy fałszowali protokoły przesłuchań, wymuszali zeznania, produkowali fałszywe dowody i ukrywali prawdziwe, zacierali ukraińskie ślady. Wszystko po to, by udowodnić, że „Żydzi chcieli zabić Prezydenta!”. W książce znajdzie zeznania oskarżonych i świadków składane na sali sądowej oraz wystąpienia oskarżycieli i obrońców. Pozna postawę sędziów a także niezłomnych obrońców Steigera. Dowie się też, kto dokonał zamachu i co pisała ówczesna prasa.
„Polska sprawa Dreyfusa. Kto próbował zabić prezydenta” opisuje mechanizmy uderzająco podobne do sprawy Alfreda Dreyfusa, Żyda, francuskiego oficera oskarżonego fałszywie o szpiegostwo u progu XX wieku.
Grzegorz Teodor Gauden – polski dziennikarz prasowy i radiowy, w latach 2004–2006 redaktor naczelny dziennika „Rzeczpospolita”, a latach 2008–2016 dyrektor Instytutu Książki
Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 7/9
Wstęp wolny; liczba miejsc ograniczona, miejsca nie są numerowane
Wydarzenie transmitowane on-line na profilach Austriackiego Forum Kultury i Festiwalu Warszawa Singera na Facebooku
Warsztaty literackie i premiera książki Pauliny Orłowskiej „Adina i okna”
Warsztaty literackie dla dzieci wokół książki „Adina i okna”
Zapraszamy dzieci w wieku 8+ wraz z opiekunami na warsztaty literackie prowadzone przez autorkę książki „Adina i okna”, Paulinę Orłowską.
Spotkanie będzie doskonałą okazją, aby dzieci poprzez interaktywną formę warsztatów poznały proces twórczy od samego początku: dowiedziały się, jak rodzą się pomysły, jakie narzędzia i techniki są wykorzystywane w pracy autora, skąd (na przykładzie książki „Adina i okna”) twórcy czerpią inspiracje, które przyczynią się do stworzenia fabuły.
„Adina i okna” to opowieść o ośmioletniej żydowskiej dziewczynce, która pewnego dnia przechodzi na drugą stronę muru. Tak rozpoczyna się jej samotna ucieczka: dziewczynka doświadczy niezwykłych zbiegów okoliczności, a jej losy złączą się z losami innych uciekinierów.
Książka, w której świat wojny widziany jest oczami dziecka, jest próbą opowiedzenia o dzielnicy żydowskiej i jej zagładzie dostosowaną do wrażliwości i wyobraźni najmłodszych czytelników.
Podczas wydarzenia można będzie premierowo kupić książkę „Adina i okna” oraz otrzymać autografy.
Centrum Konferencyjne, ul. Zielna 37
Wydarzenie bezpłatne.
Zainteresowane osoby prosimy o zapisywanie się przez formularz: https://forms.office.com/e/sBgHzbJX9i
Wydarzenie towarzyszące zorganizowane przez Muzeum Getta Warszawskiego
Żydowski Salon Literacki: Spotkanie z Magdą Huzarską-Szumiec – autorką książki „Niusia z Listy Schindlera. Historia Ocalenia” z udziałem jej bohaterki, Bronisławy Horowitz-Karakulskiej
Prowadzenie: Remigiusz Grzela
[Wydawnictwo: Wielka Litera]
Ze swojego dzieciństwa Niusia pamięta zapach pieczonej chałki. Ma przed oczami swoich bliskich, słyszy, jak wuj gra na trąbce. W rękach tuli ukochaną lalkę. Niusia pamięta też ujadanie wściekłych psów, nieludzkie krzyki mordowanych i scenę, gdy po jej lalkę sięga niemiecki żołnierz. Jej świat wypełniają zapachy, obrazy i odczucia, których żadne dziecko nigdy nie powinno było doświadczyć. Ale najważniejsze dla Niusi wspomnienia z tego czasu mają słodki zapach perfum Oskara Schindlera, który uratował ją z tego piekła. W niej, tak jak w każdej z ocalonych przez siebie osób, wciąż widział człowieka. I sam nim pozostał.
Magda Huzarska-Szumiec – jest absolwentką teatrologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jako dziennikarka zajmuje się tematyką kulturalną. Publikuje recenzje, rozmowy z twórcami, reportaże na łamach wielu pism oraz portali internetowych. W miesięczniku „Kraków i Świat” prowadzi dział kultury, rekomendując czytelnikom najlepsze książki, spektakle, filmy, koncerty i wystawy. Jest jurorką konkursu Portrety, w którym przyznawane są nagrody za niebanalne przedstawienie osób, miejsc i zjawisk. Należy też do grona jurorów przyznających krakowskim artystom Markę Radia Kraków. Prywatnie jest kolekcjonerką przygód i podróży w dobrym towarzystwie.
Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 7/9
Wstęp wolny; liczba miejsc ograniczona, miejsca nie są numerowane
Wydarzenie transmitowane on-line na profilach Austriackiego Forum Kultury i Festiwalu
Warszawa Singera na Facebooku
Żydowski Salon Literacki. Spotkanie autorskie z prof. Jackiem Leociakiem wokół książki „Podziemny Muranów”
Prowadzenie: Remigiusz Grzela
[Wydawnictwo Austeria]
Lubię podróże. Ale w czasie mojej najdłuższej, pełnej trudów podróży ani nic nie widziałam, ani nie zdawałam sobie sprawy z niebezpieczeństw, które zagrażały mojemu istnieniu. Jeszcze się wtedy nie urodziłam, ale już byłam poczęta. Moja pierwsza podróż rozpoczęła się późną wiosną 1946 roku w Iżewskuna zachód od Uralu, a zakończyła się kilka miesięcy przed moim urodzeniem, latem 1946 roku, w Dzierżoniowie, starym, niedużym mieście na Dolnym Śląsku, skąd niedaleko i do czeskiej, i do niemieckiej granicy. Dzierżoniów po zakończeniu wojny nazywał się Rychbach, a przedtem, kiedy miasto było jeszcze niemieckie, Reichenbach.
Podróż ta trwała kilka miesięcy. Odległość miedzy Iżewskiem a Dzierżoniowem w linii prostej wynosi dwa i pół tysiąca kilometrów. Moi rodzice wraz ze mną, niczego nieświadomą, przebyli ją głównie pociągiem, czasem statkiem czy autobusem, a zdarzało się, że i pieszo. Ojciec jako polski obywatel miał prawo do repatriacji, a matka, mimo że była Rosjanką i obywatelką radziecką, jako żona mogła mu towarzyszyć. Mama jako lekarz była odpowiedzialna za transport do kraju polskich sierot z różnych części rozległego imperium sowieckiego – z Syberii, Kazachstanu, Uzbekistanu i innych -stanów. Właściwie była dentystką, ale zawsze to lekarz. Nie mówiła ani słowa po polsku, ale to samo dotyczyło większości polskich dzieci, zwłaszcza tych mniejszych.
[fragment książki]
Helena Lindskog (Stawska) – mgr inż. elektroniki, doktor i profesor ekonomiki przemysłu oraz licencjat nauk humanistycznych. W firmie Ericsson odpowiadała za marketing i szkolenie . Była dyrektorem technicznym, sekretarzem komisji rządowych i reprezentantem Szwecji w Europejskiej Komisji i organizacjach standaryzacji IT i telekomunikacji. Autorka książki „Biedni i bogaci w czasie”, ma na swoim koncie wiele artykułów.
Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 7/9
Wstęp wolny; liczba miejsc ograniczona, miejsca nie są numerowane
Żydowski Salon Literacki. Spotkanie autorskie z prof. Jackiem Leociakiem wokół książki „Podziemny Muranów”
Prowadzenie: Remigiusz Grzela
[Wydawnictwo Czarne, 2024]
Historia Muranowa zatoczyła łuk: od rajskich krajobrazów XVIII wieku do piekła Umschlagplatzu. Było tu tak pięknie, zrobiło się ponuro i strasznie. „Boże, gdzie jest Gęsia?” – pytał wychowany tam szofer, który wśród ruin getta wypatrywał śladów swojej ulicy. Jak wiele osób po wojnie na próżno szukał punktów orientacyjnych, które oznaczałyby miejsce wyburzonego życia. Jak dziś wyobrazić sobie dawny Muranów?
Jacek Leociak odczytuje ten szczególnego rodzaju palimpsest – w miejscu-po-getcie zmieniła się przecież siatka ulic, ich nazwy, zbudowano nowe domy. Przywołuje tętniące kiedyś życiem targowiska przy Gęsiej i Świętojerskiej, tłoczne kamienice Nalewek, dawny plac Broni. Szczególnie skupia się na tym, co pod ziemią. Opisuje życie w getcie podczas powstania: przygotowywanie skrytek, schowków, schronów w piwnicach, wreszcie budowę podziemnych bunkrów. Przytacza historie niemych świadków Zagłady przechowanych w ruinach: błahych przedmiotów codziennego użytku, garnków, kluczy, zbutwiałego i nadpalonego dziennika.
Autorem fotografii w książce jest Artur Żmijewski
„Ślad ma zostać ciśnięty pod koło historii, żeby je zahamować” – czytamy w relacji znalezionej w bańce na mleko zakopanej w piwnicy przy Nowolipkach 68. Jacek Leociak jak archeolog zbiera te ślady i nakłada obraz dawnego Muranowa na dzielnicę, która dziś tętni życiem, po to, by upamiętnić coś, co wymyka się wyobraźni.
Jacek Witold Leociak– polski literaturoznawca, historyk literatury, profesor nauk humanistycznych, pracownik Instytutu Badań Literackich PAN oraz Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 7/9
Wstęp wolny; liczba miejsc ograniczona, miejsca nie są numerowane
Żydowski Salon Literacki. Spotkanie autorskie z Cezarym Harasimowiczem wokół książki „Bieta”, z udziałem jej bohaterki – Elżbiety Ficowskiej
Prowadzenie: Remigiusz Grzela
[Wydawnictwo Lira]
Uratowana z warszawskiego getta, najmłodsze dziecko ocalone dzięki Irenie Sendlerowej. Córka dwóch matek, żydowskiej i polskiej. Z wykształcenia pedagog, z wyboru – dusza rogata. Żona poety, Jerzego Ficowskiego. Działaczka antykomunistycznej opozycji. W wolnej Polsce doradczyni i rzeczniczka prasowa ministra Jacka Kuronia. Oto niepokorna Elżbieta Ficowska (ur. 1942),sportretowana w książce Cezarego Harasimowicza, który ze swoją bohaterką odbył wiele pasjonujących rozmów. „Bieta” nie jest jednak biografią. „Bieta” jest powieścią. Powieścią czułą, choć nieckliwą; dramatyczną, ale i dowcipną. Powieścią o kobiecie, w której losie lub przeznaczeniu, jak zwał tak zwał, odciska się historia narodów na wieki ze sobą związanych, żydowskiego i polskiego.
Cezary Harasimowicz – scenarzysta, aktor, dramaturg i pisarz. Jest jednym z najlepszych polskich scenarzystów, którego twórczość skupia się na najgorętszych tematach i problemach nękających współczesny świat. Jego film o poszukiwaniu wolności za żelazną kurtyną – 300 mil do nieba – został uhonorowany w 1989 roku Nagrodą Europejskiej Akademii Filmowej. W 1994 jego scenariusz Brute zdobył pierwszą nagrodę w konkursie Hartley-Merrill w Stanach Zjednoczonych
Remigiusz Grzela jest pisarzem, dramaturgiem, dziennikarzem i kierownikiem literackim Teatru Żydowskiego. Współpracował z wieloma warszawskimi teatrami. Autor sztuk, m.in. “Uwaga – złe psy!”, “Błękitny diabeł”, “First Lady”, “Oczy Brigitte Bardot”, „Patty Diphusa” wg Pedro Almodovara, “Oriana Fallaci. Chwila, w której umarłam”.
Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 7/9
Wstęp wolny; liczba miejsc ograniczona, miejsca nie są numerowane
