2014
XI EDYCJA FESTIWALU WARSZAWA SINGERA
23-31 SIERPNIA – 1 WRZEŚNIA 2014 R.
Galeria zdjęć najważniejszych wydarzeń XI edycji festiwalu:
Uroczyste Otwarcie Festiwalu – Koncert Kantorów
(Synagoga im. Nożyków, 25.08)
Spektakl „Robot Planet”
(Teatr Żydowski, 25.08)
Singer Jazz Festival: Harold Rubin & Mikołaj Trzaska
(Pardon, To tu, 25.08)
„Grajmy Panu” – koncert Anny Szałapak
(Teatr Żydowski, 26.08)
Kapela Ze Wsi Warszawa & Jorgos Skolias
(Kościół Wszystkich Świętych, 27.08)
Koncert Finałowy
(Plac Grzybowski, 31.08)
Singer’s New York, czyli Festiwal Singera po w Nowym Jorku
W dniach 15-20 listopada Festiwal Singera miał swoją pierwszą nowojorską odsłonę!
W programie znalazły się m.in:
• 15 listopada, Master Theatre: „Mazl Tov”,
• 18 listopada: czytanie “Opowiadań dla dzieci” Singera w księgarni Barnes&Noble oraz Wielki Koncert Singerowski w Jewish Heritage Museum z udziałem artystów Teatru Żydowskiego, któremu towarzyszyć będzie wystawa „I ciągle widzę ich twarze”,
• 20 listopada, występ z okazji ceremonii wręczenia Nagrody im. Jana Karskiego w Konsulacie Generalnym Polski.
Podczas dwutygodniowej trasy Teatr Żydowski wystąpił sześciokrotnie: w Meksyku, Los Angeles, San Francisco, Bostonie i Nowym Jorku, wszędzie spotykając się z entuzjastycznym przyjęciem i owacjami na stojąco. Tournee zbiegło się z pierwszą edycją „Singer’s New York” – nowojorską odsłoną Festiwalu Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera”.
Tournee Teatru Żydowskiego rozpoczęło się od występu w Julio Castillo Theater w Meksyku, gdzie artyści zaprezentowali spektakl „Bonjour Monsieur Chagall” w reż. Szymona Szurmieja i Gołdy Tencer. Kolejnymi punktami na trasie teatru były: Wilshire Ebell Theatre w Los Angeles, Scottish Rite Masonic Center w San Francisco, John Hancock Hall w Bostonie oraz Master Theatre w Nowym Jorku, gdzie artyści wykonali barwne widowisko muzyczne „Mazl Tov” w reż. Gołdy Tencer. Za każdym razem sale przekraczające 1000 miejsc wypełnione były do ostatniego miejsca, a publiczność entuzjastycznie reagowała na przedwojenne szlagiery.
Wydarzenia w Nowym Jorku w ramach „Singer’s New York” były efektem rozszerzenia formuły festiwalu „Warszawa Singera” organizowanego przez fundację Shalom na miasta, w których żył, mieszkał i tworzył laureat literackiej nagrody Nobla – Icchok Baszewis Singer. Głównym wydarzeniem Singer’s New York był Koncert Galowy w Jewish Heritage Museum na dolnym Manhattanie, w którym wystąpili aktorzy Teatru Żydowskiego z towarzyszeniem nowojorskich muzyków – m. in. Franka Londona, Michaela Winograda i Zalmena Mlotka.
W Jewish Heritage Museum zaprezentowana została także wystawa „I ciągle widzę ich twarze”, niezwykła i wzruszająca kolekcja fotografii Żydów polskich, prezentowana w ponad 50 muzeach na całym świecie.
W programie Singer’s New York nie mogło zabraknąć prozy patrona festiwalu. W księgarni Barnes & Noble Upper West Side zorganizowano czytanie dla dzieci i młodzieży opowiadań dla dzieci I. B. Singera, w tym amerykańskiego wydania „Zlateh the Goat & Other Stories”.
Dopełnieniem tournee Teatru Żydowskiego i nowojorskiej edycji festiwalu „Singer’s New York” był występ w Konsulacie Polskim w Nowym Jorku podczas ceremonii wręczenia nagrody im. Jana Karskiego senatorowi Johnowi McCain, w którym uczestniczyła także Pierwsza Dama RP Anna Komorowska.
Choć członkowie Teatru Żydowskiego i Fundacji Shalom dopiero powrócili do Warszawy, wszyscy pracują już nad repertuarem teatru i kolejną edycją Festiwalu Singera!
Projekt jest współfinansowany ze środków finansowych otrzymanych z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2014 r.
Projekt jest współfinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
XI Festiwal Warszawa Singera – dzień po dniu:
Jedenasta edycja Festiwalu Singera rozpoczęła się w piątek, 8 sierpnia w Biłgoraju, gdzie urodziła się matka I.B. Singera. W tym mieście, do 10 sierpnia trwały koncerty, spacery i spektakle teatralne. 17 sierpnia Festiwal przeniósł się do Leonicina, miasta urodzenia Singera, a 22 sierpnia w wydarzeniach festiwalowych wzięli udział mieszkańcy Radzymina. Tego samego dnia wystartowała warszawska część XI edycji – w kinie Iluzjon zainaugurowano przegląd filmowy , którego bohaterem był Michał Waszyński, a w Teatrze Żydowskim wystawiono spektakl „Bóg zemsty”.
23.08
Pierwszą festiwalową sobotę otworzyła impreza z cyklu „Czytelnia pisarzy żydowskich: Mistrzowie czytają”. Prozę I.L. Pereca przedstawił Włodzimierz Press. W budynku PAST-y odbył się wernisaż wystawy „The Creators” Jarosława Betleja, a w Foyer Teatru Żydowskiego – „Empty Void – fotografie z ulicy Próżnej”+ otwarcie wystawy Diti Ravner (Izrael). Można było również obejrzeć monodram w wykonaniu Wiolety Komar pt. „Diva”, a także wybrać się na spotkanie z Ryszardem Markiem Grońskim, z cyklu „Żydowski salon literacki”. Festiwalowa publiczność bardzo ciepło przyjęła „Ostatnią miłość” – spektakl z udziałem Shmuela Atzmona-Wircera (Izrael), na podstawie opowiadania Icchoka Baszewisa Singera. Wieczorem, na zakończenie szabatu, w Synagodze im. Nożyków wzięliśmy udział w Hawdali poświęconej pamięci Szymona Szurmieja.
24.08
Drugi festiwalowy dzień rozpoczął się w południe od pikniku „Dziecięca Warszawa Singera” na Placu Grzybowskim, gdzie najmłodsi miło spędzili czas na warsztatach, spotkaniach z bajką, muzyką i tańcem. O 12.00 wiele osób wybrało się na „Oblicza Jidyszkajt” czyli dzień otwarty Centrum Kultury Jidysz, podczas którego odbyła się m.in. pokazowa lekcja języka jidysz, czytanie performatywne i pokaz filmowy. Bardzo ważnym wydarzeniem było spotkanie z cyklu „Czytelnia pisarzy żydowskich”. Fragmenty „Sklepów cynamonowych” Brunona Schulza zaprezentowała Anna Polony. Na dużej scenie Teatru w koncercie „Od Rosenfelda do Robesona – ludzkie oblicze pieśni jidysz” – wystąpili: Elmore James i Zalmen Mlotek. Natomiast w Synagodze im. Nożyków odbyło się Uroczyste Otwarcie Festiwalu – Koncert Kantorów, w którym wzięli udział śpiewacy młodego pokolenia z Izraela: Moshe Fishel, Avraham Kirshenbaum, Elazar Vinograd oraz Jerusalem Cantors Choir.
25.08
W poniedziałek, w Centrum Kultury Jidysz, sporo osób uczestniczyło w dniu otwartym Uniwersytetu Trzeciego Wieku (m.in. pokaz i warsztaty tańca izraelskiego, warsztaty wycinanki żydowskiej, zajęcia plastyczne i teatralne). Wielu koneserów literatury przybyło na spotkanie z udziałem Ireny Rybczyńskiej-Holland, Joanny Szczęsnej i Olgi Lipińskiej, z cyklu „Żydowski salon literacki” pt. „Irena Gelblum Conti di Mauro”, poświęcone łączniczce z getta i późniejszej polsko-włoskiej dziennikarce, pisarce i poetce, połączone z zapowiedzią „Wyboru Ireny” – najnowszej książki Remigiusza Grzeli. XI Festiwal Warszawa Singera wystartował na Pradze! W Klubie Skład Butelek można było wysłuchać wykładu Tomasza Krakowskiego pt. „Hamsa – ręka Fatimy, a może ręka Miriam”? „Kapliczki na podwórkach żydowskiej Pragi – historie przemilczane i niedopowiedziane” – pod takim hasłem odbył się spacer z Katarzyną Chudyńską-Szuchnik. „Robot Planet” – międzynarodowa premiera izraelskiego spektaklu na podstawie opowiadania Stanisława Lema, który wielu widzów przyszło obejrzeć w Teatrze Żydowskim, to jedno z najważniejszych wydarzeń tegorocznej edycji. Tłum fanów muzyki jazzowej do ostatniego miejsca wypełnił klub festiwalowy Pardon, To Tu, podczas koncertu otwierającego „Singer Jazz Festival” z Haroldem Rubinem (Izrael), Mikołajem Trzaską oraz Pawłem Szamburskim w rolach głównych.
26.08
Następny festiwalowy dzień rozpoczęło spotkanie z z Haroldem Rubinem, legendarnym klarnecistą . W Austriackim Forum Kultury, Hannelore Brenner-Wonschick opowiedziała o książce „Dziewczęta z pokoju 28. Przyjaźń, nadzieja i przetrwanie w Theresienstadt”. Anna Szałapak na dużej scenie Teatru Żydowskiego wystąpiła z programem „Grajmy Panu”. Festiwalowy wtorek zakończył Singer Jazz Festiwal w Pardon To, Tu – koncertem „Spirit of Nadir” – Marcina i Bartłomiej Oleś DUO (Polska) oraz gościa specjalnego – Harolda Rubina.
27.08
Nazajutrz można było m.in. wybrać się na spotkanie z Miriam Kainy z Izraela pt. „Płeć pod okupacją”. W Składzie Butelek na Pradze, Tomasz Krakowski wygłosił wykład „Przepowiadanie przyszłości w tradycji żydowskiej”. Simone Pergman Trio (Austria) z koncertem Oriental Visions wystąpiło w Klubie Mamele. „Współczesny Jidyszland oczyma artystów” – taki tytuł nosił wykład Anny Rozenfeld zaprezentowany w Próżna-Hoiz. W pierwszej części uroczystego koncertu w Kościele Wszystkich Świętych, wystąpiła Kapela Ze Wsi Warszawa, w repertuarze przygotowanym specjalnie na XI edycję Festiwalu Warszawa Singera, później muzycy zaprosili na scenę Jorgosa Skoliasa. W Praskim Składzie Butelek zagrał legendarny zespół freejazzowy – „Wyrwali mi torbę na stalowej”. Środowy wieczór zdominował Singer Jazz Festiwal. W Teatrze Żydowskim z fenomenalnym koncertem wystąpił Daniel Zamir Quartet, a nieco później w Pardon To, Tu, New Trio z gościnnym udziałem Daniela Zamira.
28.08
W czwartek w Centrum Kultury Jidysz odbyła się sesja naukowa pt. „Berlin – Warszawa”. Andrzej Krakowski w Austriackim Forum Kultury wygłosił wykład Sophie Tucker ٠ Anna Held ٠ Gilda Gray“. Na spotkanie z cyklu „Opowiedz mi swoją historię” , którego bohaterem był Lejb Fogelman, można się było wybrać do Mamele.
„Kot Rabina” – czytanie performatywne komiksu Joanna Sfara, w reżyserii Jacka Papisa, wystawiono na scenie na piętrze. Sporo osób zjawiło się w Pardon, To Tu na koncercie Christiana Dawida & DJ Lenara. W czwartkowy wieczór fani jazzu mieli ostatnią szansę, aby wziąć udział w Singer Jazz Festival. W Synagodze im. Nożyków zagrał Kuba Stankiewicz, w Teatrze Żydowskim zaśpiewała Lena Piękniewska, a w koncercie zamykającym ten cykl wystąpili: Jachna/Urowski/Olszewski Trio (Polska) oraz gościnnie Harold Rubin.
29.08
Publiczność drugiego festiwalowego piątku również nie mogła narzekać na brak muzycznych atrakcji! W Składzie Butelek zagrali: Paweł Szamburski & DJ Lenar i gość specjalny – Jerzy Rogiewicz. Spod instalacji „Kładka pamięci” na rogu Chłodnej i Żelaznej rozpoczął się „muzyczny spacer ulicami Warszawy, których już nie ma” z zespołem Trio Yas. Semer Label Reloaded zaserwował widzom przepiękny koncert w Teatrze Żydowskim. W Piwnicy Na Wójtowskiej wystąpili Klezmersi. Wiele osób przyszło na Plac Grzybowski, aby uczestniczyć w „Shabat Shalom” – świątecznym wieczorze z udziałem m.in.Gołdy Tencer, Etel Szyc, Genady Iskhakova, Henryka Rajfera, Izabelii Rzeszowskiej i Moniki Chrząstowskiej. Poza tym w tym dniu można było m.in. poznać historie opowiadane przez Mariana Lichtmana, obejrzeć „Opowieść o Zuzannie Ginczance” – spektakl poetycko-muzyczny, wysłuchać prozy I. B. Singera w interpretacji Jerzego Stuhra i wybrać się do Mamele na spotkanie „W Kuchni mamy Soni”, którego bohaterem był Janusz Tencer.
30.08
W „Czytelni pisarzy żydowskich” prozę Szolema Alejchema przedstawił Olgierd Łukaszewicz, a w Mamele odbyło się spotkanie z Dariuszem Stolą, dyrektorem Muzeum Historii Żydów Polskich, a później w tym samym miejscu wiele ciekawych historii opowiedział Zygmunt Rolat. Sporą widownię miał wieczór poezji Celii Dropkin, Pierwszej Damy poezji jidysz pt. „Der alef-bejs fun der – Alfabet miłości” . Katarzyna Chudyńska – Szuchnik poprowadziła na Pradze spacer pod hasłem „Wspominając niebieski syfon – kupcy Bazaru Różyckiego do II wojny światowej”. Na Placu Grzybowskim jak co roku rozgościł się żydowski jarmark ze straganami, małymi sklepikami, warsztatami i kramami z pamiątkami. Na pewno każdy znalazł dla siebie coś wyjątkowego.
Przedostatni festiwalowy dzień obfitował w wiele atrakcyjnych wydarzeń. W Austriackim Forum Kultury miało miejsce czytanie performatywne opowiadań Jacoba G. Rosenberga „Midrasze i przypowieści”. Bardzo dużo osób wzięło udział w warsztatach tańca żydowskiego, które na Placu Grzybowskim poprowadził Guy Schalom. Wielu artystycznych wrażeń dostarczyła „Lola Blau” wg Georga Kreislera – monodram Mai Morgenstern (Rumunia). Podczas Nocy Klezmerów, czyli koncercie plenerowym na Placu Grzybowskim, wystąpił Alan Bern w projekcie „Semer Label Reloaded”, z gościnnym udziałem Franka Londona oraz Trio Yas. Druga, festiwalowa sobota zakończyła się spektaklem „Bądź Pan Mądry i nie durniej, jak powiada Szymon Szurmiej”, którym aktorzy-przyjaciele złożyli hołd wieloletniemu Dyrektorowi Teatru Żydowskiego.
31.08
Ostatni dzień XI Festiwalu Warszawa Singera rozpoczął się od spektaklu Teatru Żydowskiego „O karpiu, kozie i trąbce, która gasiła pożary”, na podstawie opowiadań I. B. Singera. W Austriackim Forum Kultury odbyło się spotkanie z Savyon Liebrecht, a w Restauracji Pasadena podczas „Przystanku poezja”, wiersze Debory Vogel, przedstawili aktorzy Teatru Żydowskiego: Mariola Kuźnik, Sylwia Najah i Rafał Rutowicz. „W Żydowskim salonie literackim” można było się spotkać z Andą Rottenberg oraz Dorotą Jarecką + bohaterką i autorką wywiadu rzeki pt. „Rottenberg. Już trudno”. W Mamele wystąpił duet Maria Pomianowska & Dima Gorelik. Spory tłum pojawił się na Placu Grzybowskim, aby posłuchać opowieści Macieja Nowaka o żydowskich tradycjach poskiej kuchni. Nieco później, w tym samym miejscu, na wielkie gotowanie czulentu zaprosili wszystkich zebranych Aneta i Jan Kuroniowie. Ważnym muzycznym wydarzeniem, w tym dniu, był koncert Franka Londona i Yaakova Lemmera, z towarzyszeniem: Benjy Fox-Rosena oraz Trio YAS. Podczas koncertu finałowego na Placu Grzybowskim publiczność bawiła się znakomicie podczas występów Davida D’ora z zespołem oraz Franka Londona & Yaakova Lemmera oraz Trio YAS i Benjy Fox Rosena. XI Festiwal Warszawa Singera zakończył się tradycyjnie – „Kołysanką dla pamięci” przy Pomniku Bohaterów Getta.
1.09
Ostatnim, bardzo ważnym akcentem tegorocznej edycji była pokazana w Teatrze Żydowskim – „Noc całego życia” – ostatni spektakl wyreżyserowany przez Dyrektora Teatru Żydowskiego – Szymona Szurmieja, wystawiany specjalnie podczas Festiwalu Warszawa Singera w 75 rocznicę wybuchu II Wojny Światowej.
