2007

2-9 WRZEŚNIA 2007 R.

Inauguracją IV edycji Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera był koncert światowej sławy kantora – Josepha Malovanego w Synagodze im. Nożyków w Warszawie.

Do innych niezapomnianych występów niewątpliwie należał koncert Edyty Geppert i zespołu Kroke, w którym nie zabrakło tradycyjnych żydowskich motywów muzycznych, ani też zupełnie nowych aranżacji. Z Kanady na Festiwal Singera przyjechała Marilyn Lerner – wybitna pianistka i improwizatorka jazzowa. Festiwal Singera 2007 to także Trzy Żydowskie Divy zza oceanu, w fantastycznym – wspólnym koncercie i we własnych recitalach: Joanne Borts,Adrienne Cooper i Theresa Tova. Mistycznych doznań dostarczył koncert duetu Leszek Możdżer i Zohar Fresco.

Pierwsza niedziela IV edycji upłyneła w rodzinnej atmosferze, napikniku z Singerem zorganizowanym przez American Jewish Join Distribution Committee wraz z Fundacją Shalom i firmą LEGO. Kilkanaście tysięcy klocków LEGO i nie lada wyzwanie – wybudowanie wymarzonej synagogi.

Na festiwalu w tym roku nie brakowało premier. Swój debiut miała swoja wystawa XIX-wiecznych drzeworytów sztorcowych o tematyce żydowskiej pt. „Żyd niemalowany„. Także premierę miał spektakl „Straszna gospoda” według prozy I. B. Singera.

Po raz pierwszy także w historii żydowskiego festiwalu uroczysty koncert zabrzmiał w kościele katolickim. Niezwykła kantata „Ocalały z Warszawy” została zaprezentowana przez prawie stuosobowy chór Filharmonii Narodowej i Orkiestrę Sinfonia Varsovia pod batutą Jacka Kaspszyka.Ksiądz proboszcz Małecki, Pani Gołda Tencer, jak i Prezydent Miasta St. Warszawy Pani Hanna Gronkiewicz Waltz przypomnieli znaczenieKościoła Wszystkich Świętych – kościoła, w którym podczas II wojny światowej ukrywano żydowskie dzieci i uciekinierów z getta, chroniąc przed zagładą.

Mimo deszczu i wieczornych ciemności na Próżną przybyły tłumy, by wziąć udział w otwarciu Projektu Próżna 2007. Wystawa prac najwybitniejszych współczesnych artystów performerów z Polski i zagranicy wypełniła zapomniane na co dzień wnętrza kamienic przy jednej z najstarszych ulic Warszawy. Kuratorem wystawy była Krystyna Piotrowska.

Przy pełnej osób sali wystawowej Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie odbyła się sesja pod opieką naukową dr Magdaleny Ruty z Uniwersytetu Jagiellońskiego pt. „Żydowskie życie kulturalne w Polsce we wczesnych latach powojennych„.

Podczas tegorocznego festiwalu był z nami gość szczególny Sigmund A. Rolat. Człowiek niezwykle zasłużony dla społeczności żydowskich na całym świecie. Choć od kilkudziesięciu lat mieszka w Stanach Zjednoczonych nigdy nie zapomniał o rodzinnej Częstochowie, gdzie jest Przewodniczącym Światowego Stowarzyszenia Żydów Częstochowian i Ich Potomków. Wśród wielu zaszczytnych funkcji, które pełni, od niedawna jest także Przewodniczącym Friends of the Shalom Foundation w Ameryce.

Tłumy wypełniły salę w Austriackim Formu Kultury, gdzie profesor Szewach Weiss opowiadał o sytuacji w Polsce i w Izraelu. Profesor odpowiadał na licznie zadawane pytania i podpisywał swoją książkę pt. „Okna tęsknoty. Okna nadziei.”

Jak co roku zorganizowaliśmy liczne warsztaty, w których każdy mógł wziąć udział bezpłatnie: warsztaty kuchni żydowskiej, warsztaty piosenki, warsztaty plastyczne, ABC języka jidysz i kaligrafii hebrajskiej, warsztaty wycinanki żydowskiej. Warsztaty tańca poprowadził Leon Blank, piosenki – chór żydowski Clil. Tłumy przyszły na warsztaty muzyki klezmerskiej prowadzone w tym roku przez jednego z najlepszych na świecie klezmerów DJ SoCalled. Nastomiast w tajniki kuchni żydowskiej i gotowania czulentu wprowadzali Gołda Tencer i Maciej Kuroń.

Przez cały festiwalowy tydzień trwały projekcje filmów powstałych na początku ubiegłego stulecia.
Oprócz historycznych perełek pojawiły się także nowe filmy: premiera dokumentu Sławomira Grunberga „Uratowani przez deportację. Nieznana odyseja polskich Żydów”, a także głośne „Dziedzictwo Jedwabnego” powracające do bolesnych i kontrowersyjnych wydarzeń z 1941 roku. Po projekcji filmów odbyło się spotkanie z ich twórcami.

Taniec do muzyki klezmerskiej obchodził swoje prawdziwe święto w sobotnie popołudnie, kiedy to 4873 osoby stworzyło największą na świecie tańczącą grupę, ustanawiając tym samym Rekord Guinnessa!

Gorączka sobotniej nocy miała się jednak dopiero rozpocząć. Po zmroku koncert dały zespoły klezmerskie z Kanady/Stanów Zjednoczonych i Europy Wschodniej. Przed publicznością wystąpił SoCalled Orchestra. W koncercie udział wzięli znakomici goście tegorocznego festiwalu m.in.:
Lea Koenig, Adrienne Cooper, Joanne Borts, Theresa Tova, Marilyn Lerner, Moti Giladi, zespół Golem, SoCalled Orchestra i Hasidic Cappella. Koncert transmitowała na żywo TVP Kultura.

Tradycyjnie Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera zakończyła tylko jedna, bardzo wymowna pieśń: „Kołysanka dla Pamięci”, wykonana pod Pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie. W tym roku licznie zgromadzeni usłyszeli chór kantorów Hasidic Cappella z Moskwy. Pochodnie i znicze rozświetliły miejsce pamięci tych, którzy nie zważając na brak nadziei walczyli do końca. Modlitwą i chwilą refleksji uczciliśmy ich wieczną pamięć.