Obchody 40. rocznicy wydarzeń Marca’68

W dniu 8 marca 2008 roku, Prezydent RP Lech Kaczyński, Minister w Kancelarii Prezydenta Ewa Junczyk-Ziomecka, Prezydent m.st. Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, Wojewoda Mazowiecki Jacek Kozłowski, Ambasador Izraela w Polsce David Peleg, przedstawiciele organizacji żydowskich w Polsce, a także przedstawiciele Pokolenia Marca ’68, spotkali się pod tablicą na Dworcu Gdańskim, aby upamiętnić 40. rocznicę wydarzeń marcowych. 

Podczas tego szczególnego spotkania Prezydent RP zadeklarował, że jest gotów bez żadnych formalności przywrócić polskie obywatelstwo tym, którzy w wyniku wydarzeń Marca ’68 zostali zmuszeni do emigracji z Polski. Prezes Fundacji Shalom Gołda Tencer podziękowała Panu Prezydentowi za deklarację, na którą marcowi emigranci czekali tak długo.

W sprawie przywrócenia obywatelstwa emigrantom marcowym Gołda Tencer zwróciła się w liście do Prezydenta RP Pana Lecha Kaczyńskiego:

Wśród najważniejszych wydarzeń upamiętniających rocznicę Marca ’68 znalazła się również trzydniowa konferencja: “Żydowski Marzec 1968-2008”, zorganizowana w Żydowskim Instytucie Historycznym, Teatrze Narodowym w Warszawie, Teatrze Żydowskim im. R.E. i I. Kamińskich w Warszawie, a także w Klubie Fundacji Shalom “Mamele”.

O “Życiu żydowskim w Polsce po II wojnie światowej” opowiedzieli marcowi emigranci i ci, którzy po Marcu ’68 roku zdecydowali się pozostać w Ojczyźnie, mimo wszystko: Jaff Jacek Schatz i Michał Potok ze Szwecji, Bella Szwarcman-Czarnota, Henryk Albert i Artur Hofman z Polski, Branley (Bralek) Zeichner z Izraela, a także Edward Odoner, który wyjechał do Stanów, by po latach powrócić do Polski. Dyskusję prowadził Grzegorz Gauden. “Co się stało w Marcu ’68?” – na to pytanie odpowiadali uczestnicy drugiej dyskusji, która miała miejsce na dużej scenie Teatru Żydowskiego: Ilana Edgar z Izraela, Michał Sobelman z Izraela (obecnie z Polski), Jaff Jacek, Michał Potok, Branley (Bralek) Zeichner, Józef Lebenbaum ze Szwecji, a także Henryk Jakubowski – bohater pierwszego z wydawanych przez Fundację Shalom “zeszytów marcowych”. Przy wypełnionej sali Klubu Mamele odbyło się spotkanie z literaturą emigracyjną Marca ’68. Wśród twórców znaleźli się m.in. Viktoria Korb (Niemcy), Michał Moszkowicz (Szwecja), Maria Stauber (Francja), Joanna Wiszniewicz (Polska), Eli Barbur (Izrael) i Paula Gruber-Herszkopf (Holandia). Spotkanie, zadedykowane pamięci Henryka Dasko, poprowadził Leopold (Poldek) Sobel (Anglia). W Klubie Mamele miała miejsce także promocja książki Henryka Dasko p.t. “Dworzec Gdański”. Spotkanie odbyło się z udziałem Agaty Tuszyńskiej i licznych przyjaciół Henryka Dasko.

“Dokument podróży” to niecodzienna wystawa Krystyny Piotrowskiej, otwarta w Narodowej Galerii Sztuki “Zachęta”.

W uroczystym otwarciu wystawy udział wzięła Małgorzata Naimska W-ce Dyrektor Biura Kultury M.St. Warszawy, dr Agnieszka Morawińska Dyrektor “Zachęty” i jej Z-ca, Katarzyna Micner, autorka i kurator wystawy – Krystyna Piotrowska, a także Gołda Tencer – główny organizator. Wystawa “Dokument podróży” to multimedialna instalacja artystyczna. Krystyna Piotrowska zebrała kilkadziesiąt wypowiedzi uczestników wydarzeń Marca ’68, które tworzą video-instalację: Wyjechałam, wyjechałem z Polski, bo…. Emigranci dwukrotnie mówią o przyczynach swojego wyjazdu – po polsku i w języku kraju, w którym się osiedlili. Wystawa była czynna do 24 marca 2008 roku, a już w samym dniu otwarcia obejrzało ją kilkaset osób!

19 marca 2008 roku, na telebimie wystawionym przed PKiN w Warszawie, wyświetlone zostały filmy i programy poświęcone wydarzeniom Marca ’68.

Punktualnie o godzinie 18.00 – dokładnie w 40. rocznicę tego wydarzenia, rozpoczęło się przemówienie Władysława Gomułki. Spotkanie z historią, o której nie wolno zapomnieć, przygotowali: Grzegorz Gauden – autor projektu, Fundacja Shalom, Urząd m.st. Warszawy i Telewizja Polska – TVP Historia. Projekcje przed Kinoteką (PKiN od str. Alei Jerozolimskich) odbywały się przez cały dzień, od godziny 7.00 do 22.00. Ich migawki można też było zobaczyć na ekranie umieszczonym na pawilonie Cepelii przy rondzie Dmowskiego w Warszawie.