Festiwal Singera – krótki przewodnik

22. Festiwal Warszawa Singera

W dniach 23–31 sierpnia 2025 roku język jidysz znów zabrzmi głośno w Warszawie – wskrzesimy świat, który odszedł, ale także dzięki Fundacji Shalom nie został zapomniany.

Festiwal Warszawa Singera, jak co roku, połączy tradycję z awangardą, zada pytania o tożsamość i upomni się o tolerancję wobec wielokulturowości. To przestrzeń żywego dialogu na temat polsko-żydowskiego dziedzictwa. Festiwal nie tylko odwoła się do najbardziej barwnych i fascynujących elementów historii żydowskiej diaspory – wzbogaconej wpływami wielu krajów, narodów i społeczności – lecz także nie ucieknie od trudnych pytań i wyzwań współczesności.

Jesteśmy przekonani, że jak co roku, nasza najwspanialsza na świecie festiwalowa publiczność znajdzie w programie wiele interesujących wydarzeń: koncertów, spektakli, wystaw i spotkań. Będzie okazja do rozmów z wybitnymi artystami, pisarzami, naukowcami. Nie zabraknie przestrzeni na dyskusje, wymianę poglądów i wiedzy.

W tym roku na festiwalowych scenach pojawią się zarówno duże koncerty, jak i kameralne recitale. W programie znajdą się spektakle teatralne – dla dorosłych i dzieci – a także spotkania literackie, muzyczne i historyczne, projekcje filmów, wykłady, warsztaty, wystawy oraz spacery miejskie. Na scenach Festiwalu powitamy artystów z Polski, Austrii, Niemiec, Izraela, Stanów Zjednoczonych, Szwecji i Włoch.

Zapraszamy do śledzenia naszej strony internetowej www.shalom.org.pl oraz profili na Facebooku i Instagramie – już wkrótce znajdą się tam szczegóły tegorocznego programu. A dziś – zapraszamy na krótki przewodnik po nadchodzącej edycji Festiwalu.

TEATR ŻYDOWSKI, Scena Letnia — ul. Senatorska 35

Festiwalowa Scena Letnia to miejsce wprost stworzone dla ciepłych dni i wieczorów. Tu zazwyczaj odbywają się koncerty, podczas których artyści mają niezwykły kontakt z publicznością. Z pewnością tegoroczni wykonawcy też zachwycą swoim repertuarem. Na dobry początek w nowej roli zobaczymy Lecha Majewskiego, wybitnego artystę, który od początku projektuje dla nas oprawę wizualną festiwalu. Nie możemy się doczekać, by sprawdzić, czy jest równie doskonałym muzykiem, co grafikiem.
Wysłuchamy także trzech koncertów młodych, niezwykle utalentowanych artystek:
nastrojowej Izabelli Szafrańskiej, mistyczno-folkowej Oli Bilińskiej, także oryginalnej i szczerze autentycznej muzyki Maniuchy Bikont.

Jesteśmy pewni, że publiczność zostanie oczarowana różnorodnymi, a zarazem fascynującymi spotkaniami muzycznymi: na scenie letniej planowana jest prezentacja wyjątkowego projektu muzyczno-performatywnego autorstwa Paula Brody’ego – wybitnego trębacza i kompozytora amerykańsko-żydowskiego, mieszkającego w Berlinie. Artysta zaprosił do współpracy międzynarodowy zespół składający się z muzyków i twórczyń reprezentujących różnorodne tożsamości kulturowe: izraelską, mołdawską, niemiecką, amerykańską i żydowską. Projekt stanowi nowoczesne odczytanie dziedzictwa kultury jidysz i osobistych historii diaspor, łącząc muzykę, tekst i eksperyment sceniczny. 

Na scenie letniej odbędzie się wydarzenie, którego naszym fanom nie trzeba przedstawiać – pełne ciepła, wspomnień i humoru spotkanie „W kuchni mamy Soni”, jak zawsze pod przewodnictwem jedynej i niezastąpionej Gołdy Tencer.

Pojawią się tutaj także inni, wspaniali artyści i ich projekty: w sobotę koncert NATIVE HASIDIC REGGAE ORCHESTRA projekt przygotowany przez polskiego chazana Symchę Kellera oraz Darka Malejonka MALEO – połączenie nut i myśli rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej, polskich Chasydów, z elementami Muzyki Świata, w kołyszącym rytmie reggae.

Nie zabraknie również humoru żydowskiego podczas spektaklu muzycznego w wykonaniu aktorów Teatru Żydowskiego oraz nostalgicznych pieśni jidysz w interpretacji Yurija Vedenyapina, piosenkarza, aktora i wybitnego specjalisty od języka i kultury jidysz.

Gościem specjalnym 22.edycji festiwalu będzie Frank London – legenda światowej sceny klezmerskiej, współzałożyciel legendarnego zespołu The Klezmatics, laureat Nagrody Grammy i artysta o ogromnym dorobku, łączący muzykę żydowską z jazzem, muzyką klasyczną i eksperymentalną.

Na pożegnanie sceny letniej – prawdziwa sensacja: w niedzielę spotkanie dwóch wspaniałych trębaczy. Prosto z Berlina przyjedzie do nas Paul Brody, a z Nowego Jorku – Frank London. Muzyczne dialog tych wybitnych artystów z polskimi muzykami, stanie się okazją do artystycznej wymiany doświadczeń, wspólnego odkrywania współczesnych interpretacji muzyki żydowskiej i budowania nowych form wyrazu inspirowanych dziedzictwem kulturowym.

PLAC GRZYBOWSKI

Wydarzenia na Placu Grzybowskim zawsze gromadzą tłumy. Po tradycyjnej wspólnej szabatowej kolacji odbędzie się koncert zespołu Bubliczki – siedem osób, jedna energia! Bubliczki to hulaszczo-muzyczna ekipa, która od 2007 roku porywa publiczność wybuchową mieszanką bałkańskiego temperamentu, cygańskiego spontanu i żydowskiej aury, osadzoną w polskich i kaszubskich brzmieniach. Kaszubski rytm i zachodniopomorskie zadęcie gwarantują koncert pełen emocji i niespodzianek.

Na scenie razem z Bubliczkami wystąpi wyjątkowy gość – Frank London.

Teatr Wielki — OPERA NARODOWA, plac Teatralny 1

David D’or

To tutaj od kilku lat kończymy naszą podróż przez świat jidysz. W tym roku przygotowaliśmy dla Państwa wyjątkowe zwieńczenie – uroczysty koncert Dawida D’Ora.
Ten wybitny izraelski wokalista, obdarzony niezwykłą czterooktawową skalą głosu, zachwyca publiczność na całym świecie. Jego muzyka to niezwykłe połączenie tradycji i nowoczesności, w którym słychać wpływy muzyki klasycznej, popu oraz motywów bliskowschodnich.
Dawid D’Or porusza słuchaczy autentycznością, głębią emocji i charyzmatyczną obecnością sceniczną.
Ten koncert będzie niezapomnianym przeżyciem dla wszystkich miłośników pięknych brzmień i duchowych muzycznych podróży.

TEATR KWADRAT, ul. Marszałkowska 138

Gościnne deski Teatru Kwadrat ponownie staną się miejscem spotkań z wybitnymi artystami i niezwykłą muzyką.
Monika Borzym zaprezentuje wyjątkowy recital „Z Wasowskim w łóżku” – osobistą, intymną interpretację utworów Jerzego Wasowskiego. Artystka w swoim charakterystycznym stylu, z lekkością i emocjonalną głębią, odkrywa na nowo klasykę polskiej piosenki literackiej, łącząc jazzową wrażliwość z szacunkiem do mistrzowskich tekstów i melodii.

Monika Chrząstowska zachwyci widzów swoim niezwykłym głosem i sceniczną charyzmą w słowno-muzycznym programie „Dziś panna Andzia ma wychodne, a jutro…?”, poświęconym twórczości Władysława Szlengla – poety, satyryka i kronikarza warszawskiego getta. W programie splatają się obrazy przedwojennej Warszawy, tęsknota, miłość do ojczyzny oraz dramatyczne doświadczenia żydowskiej dzielnicy zamkniętej. Specjalnie do tego projektu Teresa Wrońska stworzyła nowe kompozycje do wierszy Szlengla, oddając ducha jego twórczości i epoki.

Nie zabraknie także wyjątkowego występu Raphaela Rogińskiego, który w solowym projekcie przedstawi autorskie interpretacje tradycyjnych żydowskich nigunów – surowych, hipnotycznych melodii, niosących głębokie emocje.

Wśród muzycznych wydarzeń znajdzie się wspólny koncert Milo Kurtis Ensemble i Kayah – spotkanie dwóch artystycznych osobowości, które połączy energia muzyki świata, polski temperament i niezwykła ekspresja sceniczna.

Szczególną propozycją będzie także projekt Sebastiana Wypycha i Mor Karbasi, prezentujący poruszające pieśni sefardyjskie – pełne nostalgii, śródziemnomorskiej pasji i orientalnych barw.

W programie znajdą się także projekty teatralno-literackie: „Pensjonat Villa Siesta” Janusza Tencera – muzyczno-literacka podróż do 1969 roku i pierwszych emigracyjnych doświadczeń w szwedzkim Älmhult. Wspomnienia pełne tęsknoty, nadziei i marzeń przeplatają się tu z muzyką, humorem i chwilami wzruszeń.

„Zdziczenia obyczajów pośmiertnych” – spektakl Kamila Białaszka, oparty na utworze Bolesława Leśmiana, pełen literackiej refleksji o życiu, przemijaniu i świecie wyobraźni.

„Migawka” – kameralna opowieść inspirowana twórczością Oty Pavla, Juliana Tuwima i Mikołaja Grynberga w reż. Magdaleny Mi

lczarskiej. Spektakl subtelnie podejmuje temat codziennych zmagań i traum pokoleniowych młodych Żydów, splatając literacką wrażliwość z muzyką i teatralnym gestem.

Synagoga im. Małżonków Nożyków w Warszawie

W synagodze Nożyków bije serce żydowskiej Warszawy i to tutaj najpiękniej brzmią głosy kantorów. W tym roku wysłuchamy Israela Nachmana Turgemana oraz Tzudika Greenwalda, którym towarzyszyć będzie znakomity pianista Menachem Bristowski. Głos kantora Nachmana określany jest jako ciepły, emocjonalny i pełen barw, a jego interpretacje modlitw – jako poruszające i dynamiczne. Obok niego na jednej scenie stanie Naczelny Kantor Wielkiej Synagogi we Frankfurcie Tzudik Greenwald, obdarzony czystym, lirycznym tenorem.

Ale oprócz tego odbędą się wyjątkowe koncerty muzyki klasycznej oraz innowacyjne projekty muzyczne, które zachwycą każdego miłośnika sztuki dźwięku. Katarzyna Drogosz, utalentowana wirtuozka fortepianu, zaprezentuje swoje mistrzostwo w interpretacjach klasycznych kompozycji XIX-wiecznych niemieckich kompozytorek – pianistek żydowskiego pochodzenia Fanny Mendelssohn-Hensel oraz Helene Liebmann (née Riese), a także Marii Szymanowskiej. Z kolei Trio Bastarda, w składzie Paweł Szamburski (klarnet), Tomasz Pokrzywiński (wiolonczela) i Michał Górczyński (klarnet kontrabasowy), zaprasza do świata polskiej muzyki filmowej XX wieku, prezentując utwory takich legend, jak Komeda, Penderecki czy Preisner. Ich dziesiąty album jest prawdziwą ucztą dla fanów muzyki filmowej.

Wielką atrakcją będzie również Masovian Mantra, autorski projekt Michała Barańskiego i Shachara Elnatana, łączący polski folklor z elementami muzyki indyjskiej. To wydarzenie, pełne różnorodnych dźwięków i niezapomnianych wrażeń, jest must-see dla każdego, kto ceni najwyższą jakość muzyczną i kreatywne połączenia różnych tradycji muzycznych.

AUSTRIACKIE FORUM KULTURY, ul. Próżna 7/9

Tolerancyjny, odważny tygiel kulturalny, który zmusza do myślenia – tak możemy z całą pewnością opisać naszego wieloletniego sprawdzonego partnera, czyli Austriackie Forum Kultury, które w swojej wyjątkowej siedzibie na ul. Próżnej zaprezentuje spotkania, wykłady, wystawy, pokazy filmów. m.in. spotkania z Andrzejem Krakowskim, polsko-amerykańskim reżyserem, scenarzystą i pisarzem, które zawsze stanowią doskonałą okazję do poszerzenia horyzontów i zrozumienia złożonych procesów zachodzących w Polsce i na świecie.

To tutaj zapraszamy do spotkań literackich pod egidą Remigiusza Grzeli, który zawsze wie o co, i kiedy pytać, zostawia czas na namysł i umie znacząco milczeć.

Tu także odbędą się spotkania z cyklu „Opowiedz mi swoją historię” m.in. z Piotrem Piwowarczykiem, bohaterem filmu „Amnezja”, nawiązującym do powojennego pogromu Żydów w polskim mieście Kielce.

Podczas spotkań z cyklu Mistrzowie Czytają znów posłuchamy najlepszej prozy żydowskiej w wybitnych interpretacjach znanych polskich aktorów, a pasjonaci jidyszystyki z pewnością zjawią się na spotkaniach Klubu Miłośników Kultury Żydowskiej.

CENTRUM KULTURY JIDYSZ, ul. Andersa 15

Zapraszamy do Centrum Kultury Jidysz, miejsca interpretacji kultury i tradycji jidysz. To tutaj odbędą się warsztaty artystyczne, wspólne gotowanie i jedzenie, taniec oraz rozmowy, sesja naukowa. W tym roku sesja zostanie w całości poświęcona antologii prozy jidysz Chasydzka maszyna parowa — publikacji ukazującej ciągłość i ewolucję literatury jidysz. Podczas Festiwalu odbędą się także spotkania literackie, na które serdecznie zapraszamy. Wydarzenia są międzypokoleniowe dostępne dla dorosłych, seniorów, otwarte dla rodzin z dziećmi. Można odwiedzić nas z psem.

TEATR ŻYDOWSKI (wydarzenia towarzyszące), Scena w Klubie Dowództwa Garnizonu Warszawa — al. Niepodległości 141a / Scena Kameralna im. Szymona Szurmieja — ul. Senatorska 35

Na scenach Teatru Żydowskiego widzowie będą mieli okazję zobaczyć m.in. takie spektakle repertuarowe, jak: „Feluni” reżyseria Ewa Platt. Jest to debiut reżyserski opowiadający historię opartą o ostatnią części literackiego tryptyku rodzinnego Ewy Kuryluk poświęconego historii chorującego na schizofrenię brata Piotra. Realizacja ta tworzy obraz traumy Holokaustu przekazywanej z pokolenia na pokolenie, która wydaje się być pozostawiona sama sobie i pozbawiona reprezentacji. Kolejnym przedstawieniem jest „Jentl” w reżyserii Roberta Talarczyka. To opowieść o młodej kobiecie, która, by móc się uczyć, udaje mężczyznę. Spektakl muzyczny z oryginalnymi kompozycjami stworzonymi przez Hadriana Filipa Tabęckiego z muzyką graną na żywo porusza temat wolności i tożsamości w świecie tradycyjnych ról społecznych. Nie możemy też zapomnieć o niezwykłym musicalu w reżyserii Agaty Biziuk, który opowiada o życiu Maksa Faktorowicza, założyciela legendarnej marki kosmetycznej i twórcy terminu „make-up”. To historia człowieka, który dzięki swoim umiejętnościom i determinacji stworzył kosmetyczne imperium i współpracował z największymi gwiazdami Złotej Ery Hollywood. „Circus Kafka” w reż. Michała Walczaka — cyrkopunkowy musical o bezsenności i niebezpieczeństwach płynących z czytania oparty na motywach książki Remigiusza Grzeli „Bagaże Franza K. Podróż, której nigdy nie było. 

SPACERY, FILMY, SPOTKANIA, WARSZTATY, WYSTAWY

Nie jesteśmy w stanie w tej krótkiej zapowiedzi wymienić wszystkiego, co dla Was przygotowujemy, ale zapewniamy, że jak co roku atrakcji i imprez towarzyszących wpiszemy do programu tyle, że trudno będzie wybrać, a wszystkiego się nie da niestety zobaczyć! Znajdą coś dla siebie miłośnicy kina, bywalcy wernisaży, varsavianiści, łowcy autografów i zbieracze anegdot. Wszystkich nas co roku bez względu na płeć, rasę i pochodzenie połączy to co łączy najpiękniej, czyli miłość do kultury i sztuki.