Pokaz filmu dokumentalnego: „KAFKAS letzte Reise” [Ostatnia podróż Kafki], reż. Clemens Schmiedbauer
Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 7/9
Wstęp wolny; miejsca nie są numerowane
Wydarzenie towarzyszące zorganizowane przez Austriackie Forum Kultury
Spotkanie wokół „Przewodnika po dawnym getcie warszawskim”
Muzeum Getta Warszawskiego zaprasza na spotkanie promocyjne wokół „Przewodnika po dawnym getcie warszawskim” autorstwa historyczki i przewodniczki Maszy Makarowej. Jak oprowadzić po miejscu, którego nie ma? Czy możliwy jest przewodnik po części Warszawy, która przestała istnieć wraz z ulicami, kamienicami, domami modlitwy oraz przede wszystkim z jej mieszkańcami? Czy historię tego, czego nie ma, mogą opowiedzieć upamiętnienia? Zaproszeni eksperci i ekspertki oraz autorka przewodnika porozmawiają na temat pamięci o getcie warszawskim i jego mieszkańcach, upamiętnień na tym terenie oraz o specyfice spacerów po terenie dawnego getta.
W czasie wydarzenia można będzie kupić „Przewodnik po dawnym getcie warszawskim” ze zniżką 15 %, w wersji polskiej i angielskiej.
Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 7/9
Wstęp wolny; liczba miejsc ograniczona, miejsca nie są numerowane
Wydarzenie towarzyszące zorganizowane przez Muzeum Getta Warszawskiego
Promocja książki, spotkanie z Małgorzatą Czyńską wokół książki „Julia Keilowa. Metaloplastyczka na nowe czasy”
Prowadzenie: Andrzej Pałys
(Wydawnictwo Marginesy, 2024)
Biografia przywracająca pamięć o Julii Keilowej – ikonie polskiego wzornictwa, wybitnej rzeźbiarce i metaloplastyczce.
W dwudziestoleciu międzywojennym projektowała dla największych polskich wytwórców platerów: Frageta, Norblina i braci Henneberg. Oszczędne w formie projekty Keilowej cieszyły się powodzeniem i znakomicie pasowały do modernistycznych wnętrz. Dzisiaj to ikony polskiego wzornictwa art déco, ale życiorys ich projektantki jest niemal nieznany. Małgorzata Czyńska rekonstruuje tę biografię.
Keilowa konsekwentnie budowała własną markę: w 1933 roku otworzyła prywatną pracownię metaloplastyki i stworzyła kilkaset różnych wzorów, które masowo powielano. Jej prace były prezentowane na wystawach światowych w Paryżu i Nowym Jorku. Projektując, operowała najprostszymi bryłami geometrycznymi: kulą, prostopadłościanem i stożkiem, a kształty jej przedmiotów odbiegały od zwyczajowych form. Do jej najsłynniejszych projektów należy cukiernica „Jabłko królewskie” dla Fabryki Wyrobów Srebrnych i Platerowanych J. Fraget. Tę błyskotliwą karierę przerwała wojna – zginęła w 1943 roku, najprawdopodobniej na warszawskim Pawiaku.
Andrzej Pałys – Absolwent Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Kurator, krytyk, kolekcjoner, antykwariusz, marszand. Za pracę poświęconą krytyce artystycznej w “Wiadomościach Literackich” otrzymał nagrodę im. Jana Józefa Lipskiego. Jego zainteresowania orbitują wokół dziewiętnasto- i dwudziestowiecznej kultury i sztuki zasymilowanych Żydów oraz nowoczesnego maranizmu. W przeszłości był kuratorem wystaw: “Sztuka czasów kryzysów”, “Rauchen verboten! Pali się!”, “Chora sztuka”. Flaneur, uczestniczący obserwator życia społeczno-kulturalnego. Publikował m. in. w “Przekroju”, “Lampie”, “Liberte”, “Dwutygodniku”. Niereformowalny miłośnik Skamandrytów i kotki Hani. Obecnie oddany fascynacji prozą Josepha Rotha.
Małgorzata Czyńska – dziennikarka, pisarka, historyczka sztuki, krytyczka dizajnu i kuratorka wystaw, stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Autorka m.in. Kobro. Skok w przestrzeń (2016, wyróżniona Górnośląską Nagrodę Literacką “Juliusz”) i Berezowska. Nagość dla wszystkich (2018). W 2020 roku nakładem Wydawnictwa Marginesy ukazały się jej Kobiety z obrazów, Kobiety z obrazów. Nowe historie (2021), Witkacy i kobiety (2022), Kobiety z obrazów. Polki (2022), Dwurnik – robotnik sztuki (2023).
Centrum Kultury Jidysz, ul. Andersa 15
Wstęp bezpłatny
Spotkanie autorskie z Bożeną Keff
Prowadzenie: Justyna Sobolewska
(Wydawnictwo Filtry)
Marzanna jest Żydówką i ma męża Polaka, którego rodzina do antysemityzmu się nie przyznaje, jednak
wyssała go z mlekiem matki: przeniknął do jej spontanicznych reakcji i językowych odruchów. Nasza
bohaterka czuje się nieszczęśliwa, jakby uwięziono ją w zamku Sinobrodego – ceni twarde osadzenie w
rzeczywistości swojego małżonka, ale cierpi, gdyż nie dzieli z nim świata myśli i emocji. Jednym słowem:
Roman grzebie ją żywcem.
Keff z literacką gracją kreśli światopoglądowe spory współczesności. Pokazuje Polskę rozdartą między
katolickim pesymizmem a oświeceniową wiarą w lepszą przyszłość.
Nieśmiertelny to znakomity obraz polskiej zbiorowości, a zarazem czuły portret kobiety, która chce dla
siebie całego życia. I wie, że czasu na to życie zostało jej niewiele.
Bożena Keff – Studiowała polonistykę i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Uprawia poezję, prozę,
twórczość akademicką i publicystykę. Taka jest kolejność ważności tych gatunków dla niej samej. Jest
również wykładowczynią.
Bożena Keff pisze nieustająco, ale dość rzadko publikuje, bo choć szuka, to nieczęsto znajduje ten rodzaj
refleksji i formę, które uważa za godne utrwalenia. Tłumaczy (z angielskiego) i bywa tłumaczona.
Jest autorką wszechstronną. Opublikowała tom wierszy Nie jest gotowy (2000), esej Postać
z cieniem (nominacja do Nike 2000), esej Barykady. Kroniki obsesyjne (2006), książkę poetycką Utwór
o Matce i Ojczyźnie (nominacja do Nike 2008), studium naukowe Antysemityzm. Niezamknięta
historia (2013), esej Strażnicy fatum (nominacja do Nike 2021).
Justyna Sobolewska – krytyczka literacka, pisarka i dziennikarka związana na stałe z tygodnikiem
„Polityka”. Autorka zbioru esejów „Książka o czytaniu” (2012, 2016), wyboru opowiadań Kornela
Filipowicza „Moja kochana, dumna prowincja” (2017) i biografii Kornela Filipowicza „Miron, Ilia, Kornel.
Opowieść biograficzna o Kornelu Filipowiczu” (2020) nominowanej do Górnośląskiej Nagrody Literackiej
„Juliusz”. Współautorka książki „Stówka. Przeczytaj to jeszcze raz” napisanej razem z Anną Dziewit Meller
(2021). Laureatka PIK-owego Lauru przyznawanego przez Polską Izbę Książki za popularyzację
czytelnictwa w kategorii mediów drukowanych. Przewodniczy kapitule Nagrody Literackiej m.st.
Warszawy i zasiada w jury Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza oraz Literackiej Nagrodzie
Europy Środkowej Angelus. Mieszka w Warszawie.
Centrum Społeczności Żydowskiej JCC Warszawa, ul. Chmielna 9a
Wstęp wolny
Wydarzenie towarzyszące zorganizowane przez Centrum Społeczności Żydowskiej JCC Warszawa
Spotkanie autorskie z Michałem Bilewiczem
Spotkanie autorskie z Michałem Bilewiczem wokół książki „Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości”
Prowadzenie: Ishbel Szatrawska
(Wydawnictwo Mando, 2024)
Nieufni wobec państwa i wszelkich instytucji. Wiecznie narzekający i niezadowoleni. Pełni obaw i lęków.
A jednocześnie gotowi do ogromnej mobilizacji w czasie kryzysu i pomagania innym, gdy są w potrzebie.
Tacy są mieszkańcy Traumalandu.
Michał Bilewicz zaprasza do zgłębienia społecznej psychologii Polaków. Pokazuje, że nie jesteśmy
unikalni. Podobnie jak inne historycznie straumatyzowane narody przystosowaliśmy się do trudnych
warunków, w których przyszło żyć naszym przodkom. Czy jednak jesteśmy skazani na ciągłe
przypominanie trudnej historii? Czy istnieje droga wyjścia ze świata lęków i nadwrażliwości?
Książka Traumaland nie tylko pozwala zrozumieć, jak historia ukształtowała nasze codzienne zachowania,
lęki i obsesje. Przedstawia też wskazówki, jak nie dać się upiorom z przeszłości.
dr hab. Michał Bilewicz – psycholog społeczny, kierownik Centrum Badań nad Uprzedzeniami na
Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego i wiceprzewodniczący Komitetu Psychologii PAN.
Zajmuje się psychologią stosunków międzygrupowych, a w szczególności tematami pojednania, traumy
historycznej, mowy nienawiści i myślenia spiskowego. Członek zarządu Stowarzyszenia Bnai Brith oraz
przewodniczący Rady Programowej Forum Dialogu. Laureat Nagrody im. Nevitta Sanforda
Międzynarodowego Towarzystwa Psychologii Politycznej.
Ishbel Szatrawska – dramatopisarka, pisarka, absolwentka polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Autorka m.in. dramatu „Żywot i śmierć Pana Hersha Libkina z Sacramento w stanie Kalifornia”
(nominacja do Paszportu Polityki) i powieści „Toń” (nominacja do Nike). Publikowała m.in. w „Dialogu”,
„Miesięczniku Znak”, „Czasie literatury”, „Polityce”. Wieloletnia aktywistka organizacji żydowskich w w
Polsce, związana zawodowo m.in. z JCC Krakow i Żydowskim Muzeum Galicja. Współzałożycielka Żydowskiego Instytutu Sztuki.
Centrum Społeczności Żydowskiej JCC Warszawa, ul. Chmielna 9a
Wstęp wolny
Wydarzenie towarzyszące zorganizowane przez Centrum Społeczności Żydowskiej JCC Warszawa
Spacer varsavianistyczny: „Warszawskie dybuki. Spacer śladami Warszawy spektralnej” z Karoliną Szymaniak
Karolina Szymaniak – polska jidyszystka, literaturoznawczyni, tłumaczka, redaktorka, lektorka języka jidysz, doktor nauk humanistycznych. Zajmuje się nowoczesną literaturą jidysz, problematyką modernizmu, awangardy oraz literaturą pisaną przez kobiety
Zbiórka przed Centrum Kultury Jidysz, ul. Andersa 15
Wstęp bezpłatny, zapisy od 19 do 23 sierpnia na adres: ckj@jidysz.org.pl, liczba miejsc ograniczona
Przystanek Poezja: Irena Klepfisz, Dinozaury i większe sprawy w przekładzie Olgi Kubińskiej, Justyny Bilik, Bożeny Keff, Katarzyny Koszarek, Pauliny Kruk , z tomu „Pomiędzy światami” pod red. Olgi Kubińskiej
Wydawnictwo: Słowo / obraz terytoria
Irena Klepfisz urodziła się w 1941 roku w getcie warszawskim, gdzie drugiego dnia powstania zginął jej ojciec. Po wojnie wraz z matką wyemigrowała do Szwecji, następnie do Stanów Zjednoczonych. Do dziś mieszka w Nowym Jorku. Jest Żydówką i lesbijką. Jidyszystką, feministką i aktywistką. Działa m.in. na rzecz praw mniejszości seksualnych i etnicznych oraz pokoju w Izraelu i Palestynie. W 2024 r. w wydawnictwie słowo/obraz terytoria ukazała się książka Pomiędzy światami / Between Worlds, która obejmuje obszerny wybór wierszy, przypowieści i esejów Ireny Klepfisz. Jest to edycja dwujęzyczna zawierająca przekłady na język polski i teksty w oryginale.
Centrum Kultury Jidysz, ul. Andersa 15
Wstęp wolny; liczba miejsc ograniczona, miejsca nie są numerowane
„Psychodeliki w kulturze jidysz” – warsztaty kulturoznawczo-artystyczne z Karoliną Szymaniak i Natalią Chmielarz
Uwaga: nie trzeba znać jidysz, żeby uczestniczyć w warsztatach!
Karolina Szymaniak – Karolina Szymaniak – jidyszystka, literaturoznawczyni, tłumaczka, redaktorka, lektorka języka jidysz, doktorka nauk humanistycznych. Bywa kuratorką. Zajmuje się nowoczesną literaturą jidysz, problematyką
modernizmu, awangardy literaturą pisaną przez kobiety. Ciekawi ją komiks, nowoczesne żydowskie projektowanie graficzne i historia wizualności.
W czasie warsztatu porozmawiamy o nazwach ziół, grzybów i innych środków zmieniających świadomość. Omówimy ich wykorzystanie w tradycyjnej medycynie, praktykach ezoterycznych i mistycznych, a także wśród żydowskiej bohemy.
Sięgniemy, jak to zwykle bywa i do literatury, i do prasy, i do historii kultury. Na koniec przygotujemy wspólnie fiolki z perfumami naturalnymi na bazie olejów i olejków eterycznych.
foto: Dominika Ludwig
Natalia Chmielarz – koordynatorka i kuratorka projektów kulturalno-artystycznych o tematyce wielokulturowej, zwłaszcza zaś języka i kultury Żydów aszkenazyjskich. Realizatorka festiwali: AN EPELE – אַן עפּעלע FESTIWAL JABŁKA (2021) oraz BULBES בולבעס – FESTIWAL ZIEMNIAKA (2022), łączących polsko-żydowskie dziedzictwo kulturowe. Od niedawna realizuje się w indywidualnej praktyce artystycznej. Debiutowała projektem „Der Kiosk/A geruder in kiosk” (2023, instalacja ready-made) zrealizowanym w ramach open calla łódzkiej Fundacji ARTernatywa. Obecnie pracuje nad wystawą multimedialną „Kwiaty wymieszałam z ziemią wszędzie” w duecie z fotografką Dorotą Stolarską-Kultys (Rotacyjny Dom Kultury, wrzesień 2024) i nad akcją mail-artową. Współpracuje między innymi z Centrum Kultury Jidysz i Fundacją Shalom, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Stowarzyszeniem Zasiej, Fundacją Ziemniaki i. Razem z przyjaciółką prowadzi audycję poświęconą muzyce bliskowschodniej w Radio Kampus.
Centrum Kultury Jidysz, ul. Andersa 15
Wstęp bezpłatny, zapisy od 12 do 23 sierpnia na adres: ckj@jidysz.org.pl, liczba miejsc ograniczona
Klub Miłośników Kultury Żydowskiej, „Łódź żydowska w literaturze” – wykład Joanny Podolskiej
Joanna Małgorzata Podolska-Płocka – polska dziennikarka i publicystka, pisząca o wielokulturowej Łodzi
Centrum Kultury Jidysz, ul. Andersa 15
Wstęp wolny; liczba miejsc ograniczona, miejsca nie są numerowane
Wydarzenie transmitowane on-line na profilach Austriackiego Forum Kultury i Festiwalu Warszawa Singera na Facebooku
Wykład Bolesława Zająca: „Żydzi Warszawy. Historia, religia, tradycja”
AUSTRIACKIE FORUM KULTURY – ul. Próżna 7/9
Wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona
